İşe İade Davası

Bilindiği üzere, günlük çalışma hayatında işverenler tarafından geçerli bir sebep gösterilmeksizin işçilerin iş akdine son verilmektedir. Bu durumların önüne geçebilmek için İş Kanunu, işçiye “İşe İade Davası” açma hakkı tanımıştır.

İşe iade davası; işverenin geçerli bir sebep göstermeksizin işçinin iş akdini feshetmesi halinde, işçinin aynı işyerine dönmek amacıyla başvurduğu hukuki yoldur.

I.İşe iade davası açmanın şartları nelerdir

İlk olarak işverenin işyerinde en az 30 işçi çalışıyor olması gerekir. Bu 30 kişilik sayının hesabında, işverenin aynı işkolundaki diğer bütün işyerleri, işverene iş sözleşmesiyle bağlı olan işçiler de dikkate alınır.

Diğer bir kriter ise kıdem koşuludur. İşçinin en az 6 aylık bir kıdemi bulunmalıdır. İş Kanunun 18. maddesinde belirtilmiş olan bu 6 aylık süre hesaplanırken, işverenin aynı işkolundaki ilk işyerinde başladığı tarih göz önünde bulundurulur.

İş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesi olmalıdır. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde yapılacak olan işin ne kadar süreceği belli değildir. Ancak işverenler, işçilere kıdem ve ihbar tazminatı sunmamak ve işe iade davasının açılmasını engellemek amacıyla çalışanlarıyla belirli süreli iş sözleşmeleri yaparlar. Bu durumlarda, doğru bir hukuki süreç ile sözleşmenin aslında belirsiz süreli olduğu ispat edilerek işe iade davası açılabilir.

Son olarak da fesih geçerli bir sebebe dayanmıyor olması gerekir.

Bu sebepler genel olarak haklı sebepler kadar ağır olmamakla birlikte, işçinin çalışmasını ve işyerinin devamını etkileyen sebepler olarak gösterilebilir. Geçerli sebebin bulunup bulunmadığını mahkeme takdir edecektir, ispat yükü işverendedir. Geçerli sebep olarak aşağıdaki durumlar gösterilebilir:

Sık sık işe geç gelmek,

Sık sık tartışma yaratmak,

İşyerinin daraltılması,

İşçinin beklenenden az çalışması,

Piyasanın daralması ve taleplerin azalması.

İşveren, elinde bulunan bütün çözüm yollarını denemelidir. Bu çabaları sonuç vermezse veya vermesi mümkün değilse, son çare olarak işçinin iş akdini feshedebilir.

İşveren fesih ihbarını yazılı, kesin ve sebebi açık göstererek yapmalıdır.

II.İşe iade davası kaç gün içinde açılmalıdır?

İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih sebebinde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiasıyla ile fesih bildirimin tebliğinden itibaren 1 ay içinde yetkili İş Mahkemesinde dava açmalıdır. Bu süre, hak düşürücü süredir. Bu süre içinde dava açmayan işçi, feshi kabul etmiş sayılır ve işe geri dönmek amacıyla dava açma hakkını kaybetmiş olur.

III.İşe iade davasının kabul edilmesi halinde ne yapılır?

İşe iade davası açan işçinin ileri sürmüş olduğu iddiaların doğru olduğu ve feshin geçerli olmayan bir sebebe dayandığı mahkemece kabul edilirse;

Talebi kabul edilen işçi, kararın kesinleşmesinden itibaren 10 gün içerisinde işverene işe geri dönmek için başvurmalıdır. Bu başvurunun yapılmasında herhangi bir şekil öngörülmemiştir. Lakin ispat açısından noter vasıtasıyla yapılması daha yararlı olabilir.

Bu başvurunun ardından, işveren işçiyi 1 ay içinde işe başlatmalıdır. Bu 1 ay içinde işveren, işçiyi işe başlatmadığı takdirde veya bu süre zarfında açıkça işe başlatılmayacağını işçiye bildirdiği takdirde, İş Kanunu’nda belirtilen tazminatları ödemek durumunda kalacaktır.

IV. İşe iade davasının kabul edilmesi halinde ödenecek tazminatlar nelerdir?

İşçinin işe başlatılıp başlatılmadığına bağlı olmaksızın işveren, işçiye boşta geçen döneme ilişkin en fazla 4 aylık ücreti ve diğer sosyal hakları (boşta geçen süre tazminatı) ödemek zorundadır.

İşçi yukarıda bahsi geçen süre içinde işe başlatılmazsa, işveren tarafından işçinin 4 ila 8 aylık ücret tutarı (işe başlatmama tazminatı) ödenmelidir. Bu ücret miktarı, işçinin kıdemine göre mahkeme tarafından belirlenecektir.

Yukarıda bahsi geçen 10 günlük süre içerisinde işverene işe başlamak için başvurulmadığı takdirde fesih kendiliğinden geçerli hale gelecektir. Bu durumda, tazminata hak kazanmayacaktır.

Konuyla ilgili herhangi bir sorunuz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Saygılarımızla,